هوشمصنوعی چیست؟
هوشمصنوعی یا Artificial Intelligence (AI) مجموعهای از تکنیکها و الگوریتمهای کامپیوتری است که برای شبیهسازی و تقلید عملکرد مغز انسان طراحی شده است. AI مانند مغز انسان، میتواند از دنیای اطرافش اطلاعات بدست آورد، اطلاعات را پردازش کرده و براساس آنها تصمیماتی بگیرد. همچنین، هوش مصنوعی در تلاش است تا با شبیهسازی قابلیتهای شناختی و عصبی مغز، بتواند به دقت و سرعت بیشتری در برخورد با مسائل پیچیده و چالش برانگیز کمک کند. به این ترتیب، هوش مصنوعی به عنوان یک فناوری نوین، به انسانها در حل مسائل و بهبود عملکرد در صنایع مختلف کمک میکند.
۲ – کجا از هوشمصنوعی استفاده شده؟
۳ – آیا هوشمصنوعی اشتباه میکنه؟
۴ – آیا هوشمصنوعی خطرناکه؟
۵ – آیا هوشمصنوعی میتونه دنیا رو بگیره؟
۶ – تکنولوژی چه مشکلاتی ایجاد میکنه؟
۷ – آیا هوشمصنوعی آینده رو تغییر میده؟
۸ – یادگیری ماشین چیست؟
۹ – چطوری یادگیری Ai رو شروع کنیم؟
۱۰ – چطوری از پایتون برای Ai استفاده کنیم؟
۱۱ – از کجا پایتون یاد بگیریم؟
۱۲ – فیلمهای معروف هوشمصنوعی رو از کجا پیدا کنم؟
چه کارهایی با هوشمصنوعی میشه انجام داد؟
۱- دستیارهای صوتی هوشمند مانند سیری، گوگل اسیستنت و آمازون الکسا برای انجام کارهایی مانند پخش موسیقی، پاسخ به پرسشها، خرید آنلاین و…
۲- سیستمهایی مثل Netflix و Amazon برای پیشنهاد فیلم و محصول
۳- سیستمهای تشخیص چهره در دوربینهای امنیتی برای شناسایی ورود و خروجی افراد در مکانهای عمومی
۴- استفاده از سیستمهای تشخیص الگو و تحلیل داده برای پیشبینی نتایج و عملکرد در شرایط مختلف
۵- رباتهای خدماتی در سرویسدهی به مشتریان در فروشگاهها و سایر مکانهای عمومی
۶- تکنولوژی خودران در خودروهای پیشرفته
۷- سیستمهای پشتیبانی مشتری هوشمند برای پاسخگویی به پرسشهای مشتریان در شرکتها و سایر مراکز خدماتی
۸- آموزش هوشمند برای دروس پایه و مهارتهای شغلی
۹- سیستمهای تشخیص تصویر و شناسایی موارد غیرمجاز مانند محتوای غیراخلاقی در شبکههای اجتماعی و…
۱۰- اینترنت اشیاء برای کنترل و مدیریت خانه و ساختمان (IoT)
کجا از هوشمصنوعی استفاده شده؟
۱- رباتیک و صنعت خودروسازی
۲- پردازش زبان طبیعی، ترجمه ماشینی و تحلیل متن
۳- بانکداری و امور مالی
۴- پزشکی و درمان
۵- بازیهای ویدئویی و سیستمهای تفریحی
۶- خدمات ابری و رایانش ابری
۷- مدیریت زنجیره تامین و سیستمهای پیشنهاددهی
۸- تشخیص تصویر و شناسایی صدا
۹- سیستمهای خودکار کنترل و کنترل صنعتی
۱۰- هوشمندسازی خانه و ساختمانها (IoT)
۱۱- پشتیبانی مشتری و رباتهای چت
۱۲- تحلیل دادهها و کاوش دادههای بزرگ
۱۳- آموزش مجازی و فراگیری الکترونیکی
۱۴- سیستمهای حمل و نقل هوشمند و خودران
۱۵- حفاظت از امنیت شبکه و سایبری
۱۶- شبکههای اجتماعی و توصیهگرها
۱۷- شناسایی تقلب در بازیهای آنلاین
۱۸- سیستمهای شناسایی چهره و تشخیص جنسیت
۱۹- برنامههای هوشمند تحت وب و موبایل
۲۰- سیستمهای مدیریت محتوای دیجیتال.
آیا هوشمصنوعی اشتباه میکنه؟
هوشمصنوعی میتواند اشتباه کند. در واقع، هر چه هوشمصنوعی پیشرفتهتر باشد، احتمال اشتباه کردن آن بیشتر است. هوشمصنوعی اغلب بر اساس اطلاعاتی که جمع آوری میکند و اگر دادههای ورودی نادرست یا ناقص باشند، خروجی نادرستی تولید میکند. به علاوه، برنامهنویسان هوشمصنوعی هم ممکن است در تعریف و طراحی الگوریتمهای هوشمصنوعی خطاهایی داشته باشند که باعث اشتباهات آن میشود.
خطاهای فاجعه بار هوش مصنوعی
۱- اشتباه سیستم تشخیص هویت خریدار
در زمان شیوع ویروس کرونا یکی از سیستمهای تشخیص خریدار جعلی دچار خطا شد. این سیستم تعداد قابل توجهی از خریدهای اینترنتی را باطل کرد و از پرداختهای آنها جلوگیری نمود. این اتفاق باعث شد مردم برای خرید کالاهای مد نظرشان از خانه خارج شوند. در آن زمان خرید اینترنتی میتوانست از شیوع ویروس کرونا جلوگیری کند.
۲- تصادف ماشینهای خودران
در سال 2018، خودروی بدون راننده شرکت Uber در حال تست در شهر تمپه، ایالت آریزونا بود. اما هنگامی که خودرو با سرعت بالا در شب حرکت میکرد، هوش مصنوعی خودرو، عابر پیاده را به عنوان یک شیئ شناسایی کرد و به همین دلیل، نتوانست حق تقدم را تشخیص دهد. در نتیجه، خودرو با عابر برخورد کرد که باعث مرگ وی شد. همچنین بررسیها نشان داد که این آزمایشات مجوز قانونی نداشته و در موارد متعدد تخلفات رانندگی حادثه ساز مثل عبور از چراغ قرمز رخ داده است.
۳- آبروریزی کمپانی مایکروسافت
در سال ۲۰۱۶ شرکت مایکروسافت یک ربات برای چت کردن معرفی کرد. در زمان معرفی گفته شد هرچه با این هوشمصنوعی بیشتر صحبت کنید هوشمندتر خواهد شد. اما پس از ۱۸ ساعت این ربات چت خاموش شد. تعدادی از کاربران شروع کردند به آموزش دادن کلمات بد، نژاد پرستانه و حرفهایی که در جوامع مختلف باعث ناراحتی میشود. بعد از گذشت چند ساعت این ربات توییتهایی با محتوای این جملات و الفاظ باعث شد تا مهندسان ماکروسافت چارهای جز خاموش کردن آن نداشته باشد.
۴- اشتباه مرگبار تشخیص پزشکی
در سال 2015، در برخی بیمارستانها در انگلستان، نرم افزاری به نام “نرم افزار تصویربرداری پزشکی” به صورت محدود استفاده شد. این نرم افزار با استفاده از الگوریتمهای هوشمصنوعی و تصاویر پزشکی، تصویر برداری را به صورت خودکار و بدون دخالت پزشک انجام میداد. اما در یک مورد، این نرم افزار تشخیص داد که یک پسر نوجوان سالم است، در حالی که پسر مبتلا به سرطان بود که این موضوع باعث تاخیر در تشخیص و شروع درمان شد.
۵- اتهام اشتباه به خاطر خطا در تشخیص چهره
در سال 2020، هوش مصنوعی متعلق به پلیس در ایالات متحده به نام Clearview AI، اشتباهی یک استاد دانشگاه را به عنوان رئیس یک گروه تروریستی تشخیص داد که باعث دستگیری استاد دانشگاه شد.
۶- تصادف تسلا، یکی از بهترین ماشینهای خودران
آیا هوشمصنوعی خطرناکه؟
هوشمصنوعی به عنوان یک فناوری جدید و قدرتمند، میتواند مزایای فراوانی را برای جامعه ایجاد کند. با این حال، همانطور که در مورد هر فناوری دیگری اینگونه است، هوشمصنوعی هم میتواند خطرناک باشد.
۱- تجاوز به حریم خصوصی
هوش مصنوعی میتواند برای دستکاری در دادههای شخصی و کاربران از طریق الگوریتمهای پیشرفته به کار گرفته شود. این خطر با توجه به تعداد زیاد دادههایی که ما درباره خودمان در اینترنت و شبکههای اجتماعی به اشتراک میگذاریم، بسیار بالا است
۲- از بین رفتن امنیت شغلی
هوش مصنوعی میتواند برای جایگزینی کارمندان و کارگران در بسیاری از صنایع به کار گرفته شود. این موضوع ممکن است باعث کاهش فرصتهای شغلی برای افراد شده و باعث افزایش نرخ بیکاری شود.
۳- غیر قابل اعتماد بودن هوش مصنوعی
در بسیاری از زمینههای پزشکی و علوم زیستی، استفاده از هوش مصنوعی به منظور پیشبینی و شناسایی بیماریها و درمانهای بهتر بسیار مفید است. با این حال، استفاده نادرست از هوش مصنوعی میتواند موجب بروز خطاهای بزرگ در تحقیقات علمی شود.
۴- تبعیض نژادی و جنسیتی
الگوریتمهای هوش مصنوعی ممکن است به دلیل آموزش با دادههای ناصحیح یا تبعیضآمیز، تبعیض نژادی و جنسیتی را در تصمیمگیریهای خود نشان دهند. به عنوان مثال، الگوریتمهای تشخیص چهرههای خودکار برای تشخیص چهرههای سیاهپوست به طور قابل توجهی ضعیف عمل میکنند.
۵- استفادههای غیر قانونی توسط خلافکارها
با توسعه هوش مصنوعی، افراد و سازمانهای بدنام میتوانند تواناییهای سایبری خود را افزایش دهند و برای حملات سایبری از هوش مصنوعی بهره بگیرند.
۶- جنگیدن هوش مصنوعی
فلسفه وجود صنایع نظامی و جنگ افزارها، استفاده از آنها جهت ایجاد امنیت و دفاع در مقابل خطرات احتمالی است. اما همهی ما میدانیم روی دیگر استفاده از آنها، تامین خواستههای منفعت طلبان و قدرتهای زورگو است. حالا با اضافه شدن هوش مصنوعی به این سلاحها خطرات دیگری نیز به وجود میآید.
۱- مهمترین مخاطره این است که ممکن است در دسترس دشمنان و قدرتهای فاسد نظامی قرار گیرد و برای مصارف نادرست، مانند ایجاد خسارت بیشتر به جمعیت یا درست کردن جنگ بین چند کشور استفاده شود.
۲- در نظر نگرفتن عواقب یک اتفاق، هوش مصنوعی ممکن است عواقب ناخواستهی یک اقدام نظامی را در نظر نگیرد، برای مثال اشتباه در شناسایی هدف و حمله به نیروهای خودی یا بیگناه.
۳- اشتباه کردن در محاسبات میتواند باعث شود که یک سامانه یا سلاح فعال شود و به افراد بی گناه آسیب بزند یا یک ماموریت اشتباه طراحی شود و نیروها از بین بروند و حتی میتواند اطلاعات محرمانه را فاش کند یا در دسترس افارد غیر مسئول قرار دارد.
آیا هوشمصنوعی میتونه دنیا رو بگیره؟
جوابهای متفاوتی برای این سوال وجود دارد. عدهای معتقد هستند که هوش مصنوعی با جمع آوری اطلاعات کاربران در مکانهای مختلف و ادغام اطلاعات میتواند تمام رفتارهای انسانها را پیشبینی کند و بر اساس پیشبینیها و توانمندیهای دیگری که دارد. جامعه را کنترل کرده و از انسانها به عنوان بردههایی برای انجام دادن کارهایش استفاده نماید.
اما نظر هوشمصنوعی چیز دیگری است و زمانی که از Chat Gpt سوال شد که آیا هوشمصنوعی میتواند دنیا را بگیرد؟ جواب داد که “نه! هوش مصنوعی نمیتواند دنیا را به تنهایی بگیرد. هوش مصنوعی فقط میتواند وظایف خاصی را انجام دهد که برای آن برنامهریزی شده است. با این حال، در آینده میتوان انتظار داشت که هوش مصنوعی به شکل گستردهتری بین مردم و سازمانها استفاده شود و برای کمک به حل مشکلات پیچیده و بهبود عملکرد به کار گرفته شود. اما هوش مصنوعی به دنبال تصرف دنیا نیست و تنها به منظور کمک به انسانها در بسیاری از زمینهها طراحی شده است”
با اینکه به جواب هوش مصنوعی نمیتوان اعتماد کرد اما دلایل دیگری نیز وجود دارد که تا حدودی جواب Chat Gpt را تایید میکند. اصلیترین علت آن محدودیتهایی است که هوش مصنوعی دارد. و در ادامه ۵ تا از این محدودیتها را با هم بررسی میکنیم.
۱- نیاز به دادههای کافی
۲- مشکلات در تشخیص الگوها
۳- قابلیت تفسیر
۴- مشکل با اتفاقات نادر و مسائلی که برای اولین بار اتفاق میافتند
۵- احتمال خطا
تکنولوژی چه مشکلاتی برای جامعه ایجاد میکنه؟
۱- از دست دادن کنترل: استفاده از هوش مصنوعی ممکن است باعث شود که فرد به طور کامل کنترل را از دست دهد و به جای آن، هوش مصنوعی برای او تصمیمگیری کند. این میتواند به خصوص در مواردی که هوش مصنوعی به عنوان مشاور در حوزههای حساسی مانند پزشکی و قانونی استفاده میشود، از اهمیت بالایی برخوردار باشد.
۲- نادیده گرفتن تفاوتهای فردی: هوش مصنوعی معمولاً بر اساس دادههای آماری و الگوهای کلی کار میکند و نمیتواند تفاوتهای فردی را در نظر بگیرد. این میتواند باعث شود که توصیهها یا تصمیمات هوش مصنوعی برای فرد خاصی مناسب نباشد.
۳- محدودیت دانش: هوش مصنوعی ممکن است با محدودیتهای دانشی مواجه شود و این موضوع باعث شود که نتایج آن به طور کلی صحیح نباشد. به عنوان مثال، هوش مصنوعی در حوزههایی که با دانش کافی در این حوزهها مواجه نیست، ممکن است نتایج نامطلوبی تولید کند
۴- تنبل شدن در انجام دادن کارها: استفاده بیش از اندازه از هوش مصنوعی و تکنولوژیهای مرتبط با آن میتواند باعث تنبلی انسانها شود و در نتیجه مسئولیتهای خودش را بر عهدهی هوش مصنوعی میگذارد.
آیا هوشمصنوعی آینده رو تغییر میده؟
از فواید هوش مصنوعی هم باید گفت. هوش مصنوعی میتواند آینده را تغییر دهد و زندگی بهتری برای انسانها ایجاد کند.
۱- مثلا شما بر روی مبل مینشینید و فیلمی تخیلی با بازی بازیگران محبوبتان سفارش میدهید تا هوشمصنوعی آن را برایتان شخصیسازی کند.
۲- یا زمانی که به دکتر مراجعه میکنید داروهایی عمومی برای شما تجویز میکند. درحالی که هوشمصنوعی با توجه به ژنتیک و سوابق بیماریهایتان دارو را برای شما به صورت سفارشی تولید میکند.
۳- شاید شما هم دربارهی تعداد حملات سایبری شنیدهاید. این حملات در سال ، ۲۰۱۶ به ۵۵۴ میلیون رسید که هوشمصنوعی میتواند با پیشبینی هکرها و فهمیدن نقاط ضعف هر سیستم امنیتی از این حملات جلوگیری کند.
یادگیری ماشین چیست؟
یادگیری ماشین به معنی توانایی یک سیستم کامپیوتری (مانند یک الگوریتم یا یک برنامه کاربردی) است که با استفاده از دادهها و تجربیات قبلی خود، به صورت مستقل قادر به بهبود عملکرد و ارائه پاسخ به سوالات و وظایفی که در موقعیتهای مشابهی پیش میآیند، باشد.
بطور کلی، یادگیری ماشین شامل سه مرحله اصلی است:
۱- جمعآوری و پردازش دادهها: این مرحله شامل جمعآوری دادهها و پیش پردازش آنها (مانند تبدیل دادههای متنی به بردارهای عددی) است.
۲- آموزش مدل: در این مرحله، الگوریتم یادگیری ماشین با استفاده از دادههای جمع آوری شده، یک مدل ریاضی را آموزش میدهد که میتواند برای پیش بینی رویدادهای مشابه استفاده شود.
۳- ارزیابی و استفاده از مدل: در این مرحله، عملکرد مدل آموزش داده شده با استفاده از دادههای تست سنجیده میشود و در صورت عملکرد مطلوب، مدل برای حل وظایف و استفاده در برنامهها و سیستمهای مختلف، استفاده میشود.
به طور خلاصه، یادگیری ماشین به معنی آموزش یک سیستم کامپیوتری برای حل مسائل بدون کمک انسان است.
چطوری یادگیری AI رو شروع کنیم؟
شاید به نظر برسد که AI یک علم جدید و تازه باشد اما این رشته اوایل دهه ۱۹۵۰ متولد شده است. به نظر من بهترین زبان برای افرادی که تازه شروع به یادگیری هوشمصنوعی میکنند، زبان برنامهنویسی پایتون است. بیشتر ابزارهای Artificial Intelligence به کمک زبان پایتون توسعه داده شدهاند برای همین استفاده از این زبان به شما کمک میکند تا سریعتر پیشرفت کنید.
چطوری از پایتون (Python) برای AI استفاده کنیم؟
فرض کنید که بخواهید هوشمصنوعیای طراحی کنید که بتواند سودوکو را حل کند. یک راه حل این است که با نوشتن شرطهای مختلف برنامهای بنویسید که بررسی کند هر عدد کجا قرار میگیرد. شما هوشمصنوعیای برای حل مسائل سودوکو طراحی کردهاید اما با استفاده از اسکرپتهای سخت، دستورات و شرایط پیچیده این اتفاق افتاده است. یادگیری ماشین (Machine Learning) و یادگیری عمیق (Deep Learning) روشهایی هستند که با استفاده از تحلیل کردن دادهها و اطلاعات آموزشی میآموزد که چگونه مسئله را حل کند.
مثلا برای حل سودوکو، شما با استفاده از دادههای آماری و اطلاعات جداول حل شده و روشهای حل کردن سودوکو، هوشمصنوعی را آموزش میدهید. در واقع شما با استفاده از یادگیری ماشین هوشمصنوعیای ایجاد میکنید که میتواند سخت ترین مسائل سودوکو را حل کند.
از کجا پایتون رو یاد بگیریم؟
زبان برنامهنویسی Python یکی از کاربردیترین و پر استفادهترین زبانهای دنیاست. برای همین محبوبیت زیادی بین برنامهنویسها دارد. از طراحی سایت، رباتیک و اینترنت اشیا گرفته تا الگوریتمهای پیچیده هوشمصنوعی همگی با زبان پایتون قابل برنامهنویسی هستند. در پیشروبات دورههای مختلف رباتیک برگزار میشود و یکی از اصلیترین حوزههایی که از هوشمصنوعی استفاده میشود رباتیک میباشد. برای همین در پیشروبات دورهی آموزشی پایتون با هدف استفاده در رباتیک و هوشمصنوعی آموزش داده میشود و تفاوت اصلی این دوره با دورههای دیگر یادگیری پایتون به کمک رباتها است. پس این دوره برای افرادی که میخواهند وارد هوشمصنوعی شوند بسیار مناسب است.
فیلمهای معروف هوشمصنوعی رو از کجا پیدا کنم؟
در مجله پیشروبات یک مقاله پر بازدید از ۲۰ فیلم رباتی و هوشمصنوعی شگفت انگیز وجود دارد که تمام فیلمهای رباتی و هوش مصنوعی در آن معرفی و بررسی شده است.
سایت های هوش مصنوعی رو معرفی کنید لطفا
سلام آذرخش، به زودی مقالهای در بارهی سایتهای هوش مصنوعی منتشر میکنیم
عالی بود. لطفا chat gpt رو هم معرفی کنید
سلام امیر، حتما سعی میکنیم که در مقالههای بعدی درمورد chat gpt هم بنویسیم
سلام شما دوره ی هوش مصنوعی هم برگزار می کنین؟
سلام به شما پیشنهاد میکنم این صفحه که مربوط به دورهی بینایی ماشین و دست رباتیک هست رو ببینید.
https://www.pishrobot.com/robotic_education/machine-vision-and-robotic-hand-courses